Lễ hội Cầu Ngư – sản phẩm văn hóa đặc trưng của cư dân vùng biển

Lễ hội Cầu Ngư là lễ hội độc đáo của người dân miền biển nhằm mục đích tưởng nhớ công ơn thần biển và hy vọng một mùa bội thu, ra khơi thuận buồm xuôi gió. Trong bài viết này, onsetbluesfestival.com chia sẻ đến bạn đọc những hoạt động đặc sắc của lễ hội thiêng liêng này.

1. Lịch sử lễ hội Cầu Ngư

Lễ hội cầu ngư Đà Nẵng

• Lễ hội cầu ngư là lễ hội mang tính chất thờ phụng, cầu bình an và bảo vệ loài cá voi.
• Theo truyền thuyết xa xưa, Nguyễn An được cá voi cứu trong một vụ đắm tàu. Sau khi lên ngôi, Nguyễn Ánh lấy hiệu là Gia Long đã tuyên bố xưng tước cho loài cá voi này là “Nam hải cự tộc ngọc lân Thượng đẳng Thần”.. Các vua triều Nguyễn đã phong tặng cho loài cá to lớn này là “Đại càng quốc gia Nam Hải”.
• Đối với người dân vùng biển, cá voi là loài cá quý hiếm và thường cứu giúp tàu thuyền ngư dân khi gặp bão biển nên loài cá này được xem như hóa thân của thần biển. Bên cạnh truyền thuyết hàng trăm năm, việc thờ cúng loài cá này càng quan trọng. Họ gọi cá voi là cá Ông hay ông Nam Hải. Khi một con cá voi chết, nó được chôn cất trong một ngôi mộ riêng gọi là Lăng Ông. Các bộ xương cá voi trong lăng là Ngọc cốt.
• Hàng năm, vào ngày giỗ của cá Ông, hai mùa tế xuân, người dân tổ chức lễ hội long trọng, một số cầu hồn ông Nam Hải và một phần cầu cho được mùa đánh bắt bội thu. Năm nay chúng ta sẽ đánh bắt tốt, sóng yên, biển lặng, ra khơi an toàn. Họ tin rằng cá voi ngoài sức mạnh phi thường còn có khả năng thấu hiểu ý dân, luôn giúp đỡ mọi người và làm điều thiện.

2. Thời gian diễn ra lễ hội Cầu Ngư

• Lễ hội Cầu Ngư được tổ chức từ ngày 31/3 đến 2/4 hàng năm tại Lăng ngư Ông, phường Mân Thái, đường Võ Nguyên Giáp.
• Lễ hội cầu ngư Đà Nẵng được tổ chức với nhiều hoạt động trang trọng, nhuốm sắc thái văn hóa truyền thống đậm nét của ngư dân ven biển miền Trung.

3. Ý nghĩa lễ hội Cầu Ngư

Lễ hội này thể hiện sự cầu mong sự bình yên trong cuộc sống của ngư dân

• Lễ hội cầu ngư Đà Nẵng giờ đây đã mang đậm nét văn hóa, tâm linh truyền thống của những người đi biển. Đồng thời, các hoạt động thường xuyên diễn ra trên bãi biển vào tháng giêng hàng năm tại đường Nguyễn Tất Thành, TP Đà Nẵng.
• Theo các nhà nghiên cứu văn hóa, Lễ hội cầu ngư là lễ hội lớn nhất của ngư dân Đà Nẵng và được tổ chức ở các vùng ven biển như Mân Thái, Thọ Quang, Thanh Lộc Đán, Xuân Hà, Hòa Hiệp…
• Lễ hội này gắn liền với tục thờ cá voi thể hiện lòng thành kính, đặc biệt là loài cá của ngư dân (vì đây là loài cá mà ngư dân thường xuyên cứu giúp người dân mỗi khi gặp nạn trên biển).
• Lễ hội này thể hiện sự cầu mong sự bình yên trong cuộc sống của ngư dân, những người luôn gặp nhiều bất trắc khi lênh đênh trên biển, gặp mưa thuận gió hòa khi bước vào vụ đánh bắt.

4. Nội dung lễ hội Cầu Ngư

• Theo ban tổ chức, ngày đầu thiết lễ tiên thường, ngày sau là lễ tế chính thức.
• Mở đầu, Ban nghi lễ và nhiều ngư dân đã thành kính bày nhiều lễ vật, hương án, đèn thắp… lên bàn thờ chính, thực hiện các nghi lễ cúng Nghinh ông, lễ cầu an, cầu ngư.
• Ngoài ra, nhiều tàu đánh cá được trang trí bằng đèn và hoa trôi nổi trên biển.
• Trong các buổi lễ này, ban nghi lễ chọn một người cao tuổi có uy tín với ngư dân, gia đình không có tang làm chủ lễ. Người này sẽ bái dâng đồ tế lễ và đọc văn tế thể hiện lòng biết ơn của dân làng đối với Cá Ông và mong một mùa đánh bắt bội thu, ra khơi an toàn.

Phần hội được tổ chức khá sôi nổi với nhiều hoạt động văn hóa văn nghệ

• Song hành với phần lễ, phần hội được tổ chức khá sôi nổi với nhiều hoạt động văn hóa văn nghệ, mang đậm sắc thái của ngư dân vùng biển. Chẳng hạn như thi làm gỏi cá, thi đan lưới, bóng đá bãi biển, kéo co…
• Đặc biệt trong các tiết mục văn nghệ của ngày hội, ngoài các bài hát văn còn có một hình thức múa hát đặc trưng của Lễ hội Cầu ngư là múa hát bả trạo thể hiện tinh thần đoàn kết một lòng của các thành viên trong một con thuyền.
• Ngay sau khi Lễ hội Cầu ngư được tổ chức, hàng trăm tàu ​​thuyền của ngư dân Đà Nẵng đã ra khơi “hái lộc biển đầu năm”.

Nếu bạn có dịp đến với thành phố biển Đà Nẵng vào khoảng tháng 3 đến tháng 4 chắc chắn bạn sẽ có cơ hội chứng kiến lễ hội cầu ngư đặc sắc có một không hai của người dân vùng biển nơi đây. Đừng quên tiếp tục theo dõi chúng tôi để có thêm những hiểu biết thú vị về các lễ hội ở Việt Nam nhé!